Kiedy byłam studentką kierunku Zarządzanie i inżynieria produkcji, wyjechałam na wymianę studencką do Fachhochschule Darmstadt pod Frankfurtem nad Menem. Będąc w Niemczech miałam okazję pracować w dziale jakości w fabryce Adam Opel GmbH w Rüsselsheim. Niezwykła przyjemność pracy z różnymi metodami jakościowymi sprawiła, że podjęłam wtedy ważną decyzję, która jest dla mnie wiążąca do dzisiaj: chcę pracować w motoryzacji oraz ze standardem IATF 16949!
Motoryzacja jest wymagającą branżą: należy zapewnić „wysoką” jakość produktów przy ich terminowej dostawie będąc ukierunkowanym na ciągłe doskonalenie oraz minimalizację błędów i strat w całym łańcuchu dostaw. Wszystko po to, by zapewnić wysoką konkurencyjność. Dlatego, by móc sprostać wymaganiom, producenci samochodów wymagają od swoich dostawców spełnienia wymagań standardu IATF 16949, znanego przed jego nowym wydaniem w roku 2016 jako ISO/TS 16949.
IATF 16949 – co to jest?
Standard IATF 16949 został opracowany przez organizację International Automotive Task Force (IATF). W grupie tej znajdują się następujący producenci samochodów:
- BMW Group,
- Daimler AG,
- Volkswagen AG,
- Groupe Renault,
- Stellantis (ex FCA),
- Stellantis (ex PSA),
- Ford Motor Company,
- General Motors,
- Jaguar Land Rover (JLR) Limited,
- Iveco,
- Geely Group.
Dodatkowo do organizacji IATF należą National Automotive Industry Associations – AIAG (U.S.), ANFIA (Italy), FIEV (France), SMMT (U.K.) and VDA (Germany).
Wymienione powyżej organizacje to tzw. producenci oryginalnego wyposażenia, zwani dalej producentami OEM (ang. Original Equipment Manufacturer).
Dla wszystkich producentów zrzeszonych w IATF certyfikacja na zgodność z tą specyfikacją jest wymagana od wszystkich dostawców. Ponadto dostawcy ci zostali zobligowani przez zawarte w IATF 16949 wymaganie do kaskadowania wymagań na swoich dostawców, co w rezultacie prowadzi do certyfikacji w całym łańcuchu dostaw.
Ponadto IATF 16949 łączy wymagania istniejących już francuskich, amerykańskich, włoskich i niemieckich norm systemów zarządzania w obrębie globalnego przemysłu motoryzacyjnego w celu poprawy jakości w ramach łańcucha dostaw.
Jednocześnie ma on zastosowanie nie tylko dla dostawców pierwszego rzędu (tzw. tier 1), ale dotyczy wszystkich organizacji dostarczających materiały, komponenty, podzespoły i usługi na linie montażowe producentów pojazdów drogowych.
Jak standard ewoluował?
Historia standardu IATF 16949 sięga aż 1994 roku, gdy GM, Ford i Chrysler wydali standard QS-9000 jako uzupełnienie ISO 9001:1994. Ich celem było ustanowienie jednego wspólnego standardu dla systemów zarządzania jakością w branży motoryzacyjnej dla dostawców.
Pierwsze wydanie standardu IATF 16949 miało miejsce w roku 1999 przez International Automotive Task Force (IATF). Nazywało się ISO/TS 16949 i zastępowało QS-9000 konsolidując wymagania dla wszystkich międzynarodowych producentów.
Od tego momentu wymagania normy ISO 9001 oraz wymagania ustanowione przez organizację IATF będą nierozerwalne.
W międzyczasie w roku 2002 i 2009 powstały nowsze wersje standardu dostosowane do aktualizacji standardu ISO 9001.
W roku 2016 miało miejsce 1 wydanie obecnego standardu IATF 16949, który anuluje i zastępuje ISO/TS 16949:2009 (wydanie trzecie).
Zasadniczą zmianą formalną jest rozdzielenie normy ISO 9001 i standardu IATF 16949.
Jak korzystać z IATF 16949?
W obecnym wydaniu IATF 16949 nie znajdziemy wymagań normy ISO 9001:2015, aczkolwiek standard często się powołuje na wymagania normy. Oznacza to, że wdrożenie wymagań normy staje się obligatoryjne.
Oprócz samych wymagań standardu IATF 16949 należy zwrócić także uwagę na:
- obowiązujące specyficzne wymagania klienta (CSR) publikowane przez OEMów na stronie IATF,
- „zatwierdzone interpretacje” (SI), które zmieniają interpretację zasady lub wymagania, stając się następnie podstawą ustalenia niezgodności,
- „często zadawane pytania” (FAQ) wyjaśniają istniejące zasady lub wymagania.
Co stanowi o wyjątkowości tego standardu
Jako praktyk pracujący z tym standardem na co dzień i mający za sobą budowanie systemów zarządzania jakością zakończonych certyfikacją wskażę, za co ja doceniam ten standard najbardziej:
- Mocne oparcie na podejściu procesowym,
- Wieloaspektowe zarządzanie ryzykiem,
- Uwzględnianie potrzeb i oczekiwań stron zainteresowanych,
- Silna orientacja na satysfakcję klienta,
- Bezpieczeństwo wyrobu,
- Wymóg działań prewencyjnych,
- Konieczność stosowania Lean management,
- Synergia w stosowaniu tzw. Core tools, czyli SPC, MSA, FMEA, APQP, PPAP,
- Wymagające projektowanie i rozwój procesu i wyrobu,
- Zapewnienie jakości dla produktów z wbudowanym oprogramowaniem,
- Konieczność stosowania metod zapobiegania błędom (error-proofing),
- Konieczność spełnienia wszystkich obowiązujących wymagań prawnych i regulacyjnych związanych z bezpieczeństwem i ochroną środowiska.
Kto może być certyfikowany za zgodność z IATF 16949?
IATF 16949 może być wdrażany tylko w organizacjach przemysłu motoryzacyjnego w całym łańcuchu dostaw.
Jest to warunek konieczny!
Przemysł motoryzacyjny obejmuje samochody osobowe, dostawcze i ciężarowe, autobusy i motocykle. Nie obejmuje z kolei pojazdów przemysłowych, rolniczych i tych nieprzeznaczonych do poruszania się po drogach publicznych (pojazdów górniczych, leśniczych, budowlanych itd.). Z definicji wyłączone są części zamienne [1].
Jednakże należy liczyć się z pewnymi ograniczeniami oprócz tego wynikającego z definicji przemysłu motoryzacyjnego, która jasno określa, kto może podlegać certyfikacji:
- aby organizacja mogła przystąpić do certyfikacji, powinna współpracować z co najmniej jednym klientem motoryzacyjnym tzw. OEM;
- o certyfikat mogą się ubiegać tylko firmy, które są w stanie wykazać dojrzałość swojego systemu poprzez wymagane zapisy jakości z ostatnich 12 miesięcy.
Co dzięki temu standardowi może zyskać twoja organizacja?
Certyfikacja na zgodność z IATF 16949 jest:
- uznawana przez wszystkich producentów samochodów na świecie, a wręcz decyduje o możliwości współpracy z OEM,
- szansą na pozyskanie nowych kontraktów w skali globalnej,
- potwierdzeniem wdrożenia wielu wymagań, prowadzących do wzrostu jakości, w szczególności dotyczących redukcji braków i zapobiegania defektom,
- poprawą wizerunku i wiarygodności dostawcy, dzięki czemu możliwe staje się uniknięcie wielu audytów wymaganych przez kontrahentów,
- oparta na podejściu procesowym i rozpoznaniu istniejącego ryzyka, co pozwala na zarządzanie organizacją skutecznie i efektywnie oraz na minimalizację ryzyka,
- potwierdzeniem znajomości i stosowania wielu innych narzędzi niezbędnych w branży motoryzacyjnej takich jak FMEA, PPAP, MSA, SPC i Lean Manufacturing.
Podsumowanie
Standard IATF 16949:2016 stanowi kompleksowy zbiór wymagań, który jest silnie zorientowany na osiągnięcie satysfakcji klienta. Natomiast organizacja IATF wraz z pomocniczymi publikacjami technicznymi opracowanymi przez producentów oryginalnego wyposażenia (OEM) i ich odpowiednimi krajowymi stowarzyszeniami przemysłu motoryzacyjnego wprowadziła wspólny zestaw technik i metod standaryzując tym samym produkcję dla motoryzacji na całym świecie.
Korzyści jakie niesie za sobą wdrożenie wymagań spowodowały, że także organizacje spoza branży motoryzacyjnej zaczęły go stosować częściowo lub w całości np. z elektronicznej branży AGD etc. Takie organizacje nie mogą ubiegać się o certyfikat IATF 16949. Jednak każdy dostawca, w każdej branży, może kupić standard IATF i zastosować jego najlepsze praktyki w swoim systemie zarządzania jakością.
Mam nadzieję, że artykuł Cię zainteresował.
Dziękuję za Twoją obecność.
dr inż. Agata Lewkowska
PS. Jeśli mogę Ci jakoś pomóc w kwestiach zarządzania jakością, zapraszam do kontaktu. Możesz też dołączyć do mojej grupy na Facebooku: ISO 9001 & IATF 16949 QualityWise Group.
Dla osób chcących dowiedzieć się więcej:
Artykuł powstał na bazie poniższej literatury:
[1] Rules for Achieving IATF Recognition, 5th Edition, November 1, 2016
Wszystkie treści zawarte na stronie qualitywise.pl są prywatną interpretacją ogólnie dostępnych informacji. Jakakolwiek zbieżność opisanych sytuacji z osobami, organizacjami, firmami jest przypadkowa. Treści przedstawione na stronie qualitywise.pl nie prezentują poglądów jakichkolwiek firm czy też instytucji.
